Diş Teli – Ortodontik Tedaviler

Diş teli çene ve diş yapısındaki bozuklukları düzeltmek amacıyla kullanılan ve özel malzemelerden yapılan aparatlara verilen isimdir. Ortodonti ise diş ve diş teli gibi kavramlarıda içerisine alarak diş, çene ve yüzde var olan şekil bozukluklarını düzeltmek veya daha sonra oluşabilecek bu problemlere önceden önlem olabilecek uygulamalar bütünüdür. Diş ve yüzde bulunan düzensiz yerleşimlerin tespit edilmesi, çarpık ve yamuk yerleşime sahip dişlerin düzeltilmesi, kötü kapanış olarak tabir ettiğimiz diş ve çene bozuklukları  ve bunların tedavileri, diş hekimliğinin bir dalı olan ortodontinin içerisinde incelenir.

Ortodontik tedavilerin kapsamlarını; Dişlerin kapanış sırasında birbirine temas etmemesi (open bite), alt çenenin üst çeneye oranla önde olması (prognatizm) ve üst çeneye göre az gelişmesi(mikrognatizm), üst çenenin alt çeneye oranla geride olması (mikrognati), çene ucunun normale oranla küçük olması (mikrogenia), çene ucunun normale oranla büyük olması (makrogenia), alt çenenin üst çeneye oranla sağa veya sola kaymış olması (laterognatizm) ve son olarak alt çenenin  üst çeneye oranla geride konumlanmış olması (retrognatizm) şeklinde sayabiliriz.

Diş ve Çene Bozukluklarının Nedenleri

Ortodontik tedavinin temelinde diş büyüklükleri, çene ve kemik yapısı ile bunların birbiri ile orantısızlığı, çocuklarda uzun süre emzik ya da biberon kullanımına bağlı problemler, darbe ve travma sonrası oluşan hasarlar gibi bir çok nedene bağlı sorun yatmaktadır. Ortaya çıkan bu diş ve iskeletsel bozukluklarda tüm diş ve duruşu tekrar bir düzene oturtmak için ortodontik tedavi uygulanır. Bu tarz problemlere yol açabilecek bazı nedenlere örnek vermek gerekirse. Kalıtsal bozukluklar (genetik), parmak emmek, dudak ya da dil emmek, yüz ve çeneye darbe alınması, geniz eti ve bademcik sorunlarının vaktinde tedavi edilmeyerek bazı hasarlara sebebiyet vermesini gösterebiliriz.

Diş Teli – Ortodontik Tedavilerin Önemi

Diş teli kullanımındaki ana sebep hiç kuşkusuz daha sağlıklı ve estetik dişlere sahip olmaktır. Birçok kişi dişlerinde bulunan çarpıklık ve çene problemleri yüzünden rahatça gülümseyemez. Hasta sahip olduğu bu problemler için ortodontinin deneyim ve tedavi yöntemlerinden doğru şekilde yararlanır. Ortodontik tedavi hastanın hem estetik bir görüntüye sahip olmasını hem de çene ve dişlerinin gerçek işlevselliğine kavuşmalarını sağlar.

Ağız içi sindirim problemi, dişlerin erken çürümesi, kaliteli uyku uyuyamama, ağız kapanış ve duruş bozuklukları gibi bir çok sorun ortodonti ile tedavi edilebilir. Diş çürükleri bazen şekil bozuklukları ve iç içe geçmiş dişlerin duruşundan kaynaklanabilir. Diş ve diş etinin yapısı bu tedavi yöntemi ile düzeltilerek ileride oluşabilecek çürük, kanal tedavisi ve çeşitli diş eti problemleri daha oluşmadan tedavi edilmiş olur. Erkenden yapılan diş teli tedavisi ile çiğneme ve konuşma gibi çok önemli fonksiyonlar daha büyümeden ortadan kaldırılır.

Diş teli tedavisinin önemli bazı özelliklerini sıralayacak olursak;

-Çiğneme fonksiyonu dişlerin birincil görevidir. Düzgün dişler çiğneme, koparma ve ısırma gibi görevlerin düzgün bir şekilde yerine getirilmesini sağlar. Buda alınan besinlerin daha iyi sindirilmesi anlamına gelmektedir.

-Diş ve çene yapısı düzeltildiğinde konuşma fonksiyonunda meydana gelen problemler düzeltilmiş olur. Kelime ve harf telaffuzlarında yaşanan problemler son bulur.

-Çarpık dişler çoğu zaman iyi temizlenemez. Ve bütün bu süreç bakterilerin yoğunlaşması diş tartarı oluşumu ve çürümeye kadar ulaşmaktadır.

-Diş etlerinde hastalık risklerinin azalmasını sağlar.

-Ağız ve çenedeki kapanış bozuklukları engellenerek kaslardaki aşırı baskı giderilir. Bu bazı ağrı problemlerinin önüne geçilmesini sağlar.

-Ağız temizliği daha kolay bir şekilde ve tam manasıyla yapılır. Dişlerin üst üste ve sıkışık olmadığı bir ağızda hijyen daha kolay sağlanır.

-Diş teli tedavisi aynı zamanda pozitif psikolojik yarar sağlamaktadır. Kişinin gülüşü üzerindeki baskısı azalır ve dişleri sayesinde özgüveni artar.

Ortodonti Tedavisi Ne kadar Sürer?

Bir ortodonti hastasının başarılı bir tedavi süreci geçirmesi için ortalama 1,5-2 seneye ihtiyacı vardır. Uygulanacak tedavi yöntemi ve hastanın sahip olduğu özel ağız ve diş yapısı tedavi süresinde değişkenliğe neden olabilir. Örnek vermek gerekirse hasta bir iskeletsel bozukluğa sahip olabilir. Bu problem hastanın tedavi süresini 2-2,5 seneye çıkartabilir. Süreyi etkileyen diğer bir faktör ise yaştır. Erişkin bir bireyin diş hareketi çocuk veya genç hastalara oranla daha ağır olduğundan sürede bu oranda biraz uzayabilir.

Tel Nasıl Takılmaktadır?

Diş teli tedavisinin hastaya acı veya ağrı verip vermediği en çok merak edilen konular arasındadır. Tel tedavisi zaman alan bir uygulamadır ve geniş bir diş tedavi sürecini kapsar. Diş hareketleri ağır bir şekilde gerçekleştiği için kişi acı ve ağrı hissetmez. Diş teli tedavisi başlangıcında ortodontist hastayı muayene eder ve ağız içindeki problemleri belirler. Sağlıklı bir ortodonti sonucu alabilmek için tedaviye geçilmeden önce varsa çürük diş dolgusu veya diş çekimi sonrasında yine varsa diş eti hastalıklarının tedavileri yapılır.

Tel tedavisi işlemi sırasında ağız içi kuru ve hijyenik olmalıdır. Bonding yardımı ile braketler dişlerin üzerine sabitlenir. Tüm braketler yapıştırıldıktan sonra ark teli olarak nitelendirdiğimiz özel bir tel braketlerin içinden geçirilerek işlem tamamlanmaktadır.

Diş teli çürüğe neden olur mu?: Diş telleri özel yapısı sebebiyle asla fiziksel veya kimyasal bir neden ile diş çürüklerine sebebiyet vermezler. Diş çürüklerinde asıl sebep diş teli olsun veya olmasın  kişinin kendi ağız ve diş hijyenidir. Yiyeceklerden kalan artıklar diş aralarında veya diş teli üzerinde birikebilir. Diş teli bakımını normal gündelik dişlerinde olduğu gibi yapan bir hastada diş çürüğü meydana gelme olasılığı düşüktür.

Diş teli takanlar nelere dikkat etmeli?: Sert yapıdaki meyve ve yiyeceklerin tüketimi ile yapışkan kıvamdaki besinlerin braketlere yapışıp zarar vermesi nedeniyle tüketilmeleri de sakıncalıdır. Tüketilecek besinlerin daima küçük parçalar halinde olmasına ve asit oranı yüksek içeceklerden uzak durulmasına özen gösterilmelidir.